Bahar mevsiminin gelmesi ve sıcaklıkların artmasıyla birlikte Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını taşıyan keneler yeniden ortaya çıkmaya başladı. Uzmanlar, özellikle kırsal alanlarda ve doğada vakit geçiren vatandaşları kene ısırmalarına karşı uyarıyor. Yalova’nın da içinde bulunduğu birçok ilde vaka sayılarının artması, ciddi bir halk sağlığı riski oluşturuyor.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Nedir?
KKKA, genellikle keneler aracılığıyla bulaşan, yüksek ateş, kas ağrıları, bulantı ve bazı durumlarda iç kanamalarla seyreden ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığın ölüm oranı %5 ile %30 arasında değişmektedir.
Hastalık en çok ilkbahar ve yaz aylarında görülüyor ve özellikle hayvancılıkla uğraşanlar, kırsal bölgede yaşayanlar ve doğa sporlarıyla ilgilenenler risk altında bulunuyor.
Keneler Nasıl Bulaştırıyor?
Enfekte kenelerin insanlara tutunması, virüsün bulaşmasında birincil yol. Kene ısırmasının yanı sıra, enfekte hayvanların kanı veya vücut sıvılarıyla temas etmek de hastalığın yayılmasına neden olabiliyor. Sağlık çalışanlarının hastalara temas etmesiyle bulaşan vakalar da kayıtlarda yer alıyor.
Hangi Kene Türleri Riskli?
KKKA virüsünü taşıyan en tehlikeli kene türü, “Hyalomma” cinsine ait olanlardır. Bu türler Türkiye’nin İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Orta Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak bulunmakta. Ancak iklim değişiklikleri ve hayvan hareketliliği nedeniyle keneler artık daha önce görülmeyen bölgelerde de ortaya çıkmaya başladı. Yalova gibi iklim geçiş bölgeleri bu yayılmanın yeni merkezlerinden biri olabilir.
Kene Isırığı Belirtileri ve KKKA Semptomları
Kene ısırmasından sonra hastalık belirtileri genellikle 1 ila 3 gün içinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda bu süre 10 güne kadar uzayabilir. Belirtiler şunlardır:
- Yüksek ateş
- Halsizlik, baş ağrısı
- Kas ve eklem ağrıları
- Bulantı, kusma, ishal
- Burun, diş eti, mide ve beyin kanamaları (ağır vakalarda)
Belirtiler grip, brusella gibi hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle kene teması olan kişilerin belirtiler başlamadan önce bile tıbbi yardım alması önerilir.
Kene Vücuda Tutunursa Ne Yapılmalı?
Keneler en çok kulak arkası, koltuk altı, kasıklar, diz arkası ve saçlı deri gibi bölgelerde tutunur. Kene vücuda yapıştığında:
- Asla çıplak elle dokunulmamalı.
- Eldiven, poşet, cımbız ya da bez yardımıyla vücuda en yakın yerden çıkarılmalı.
- Kene doğaya atılmamalı, alkol içeren kapalı bir kapta imha edilmeli.
- Kene çıkarılamıyorsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
- Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar
- Orman işçileri ve mezbaha çalışanları
- Doğa yürüyüşü yapanlar, yaylacılar
- Avcılar ve kampçılar
- Sağlık çalışanları (hasta kanı ile temas riski nedeniyle)
Kenelerden Korunma Yolları
- Uzun kollu giysiler giyilmeli
- Açık renkli kıyafetler tercih edilmeli (keneler daha kolay fark edilir)
- Pantolon paçaları çorap içine alınmalı
- Doğadan dönüldüğünde vücut detaylı şekilde kontrol edilmeli
- Böcek kovucu spreyler kullanılmalı
Yalova’da KKKA İçin Erken Uyarı Çağrısı
Yalova’da kırsal kesimde yaşayan vatandaşların, tarlalarda çalışanların ve doğa yürüyüşlerine çıkanların dikkatli olmaları gerektiği vurgulandı. Keneye maruz kalan vatandaşların en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olmaları önem taşıyor.
Son Ölümler Uyarıcı Niteliğinde
Sivas’ta bu ay içinde 3 kişi, Tokat’ta bir bebek, Sivas’ın Koyulhisar ilçesinde de bir bebek KKKA nedeniyle yaşamını yitirdi. Uzmanlar, bu trajik ölümlerin virüsün ciddiyetini ortaya koyduğunu ve kamuoyunun daha fazla bilinçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
KKKA Göz Ardı Edilmemeli!
Kene kaynaklı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı, ölümcül sonuçlar doğurabilen ciddi bir enfeksiyon. Özellikle sıcak havaların başlamasıyla birlikte doğada geçirilen zaman arttıkça risk de yükseliyor. Uzmanlar, kene ile temasta hızlı hareket edilmesini, doğru çıkarma yöntemlerinin uygulanmasını ve şüpheli durumlarda derhal sağlık kuruluşlarına başvurulmasını öneriyor.
