Hükümetin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunduğu Karayolları Trafik Kanunu değişikliği, sayıları 100 bini aşan ve 8 milyon aktif kullanıcıya ulaşan elektrikli scooter’ları zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına alıyor. Düzenleme, Adalet Komisyonu’ndan geçerek bu hafta Genel Kurul gündemine taşındı. Eğer kabul edilirse, scooter sahipleri ve paylaşım şirketleri kazalara karşı sigorta yaptırmakla yükümlü olacak.
Düzenlemenin Temel Başlıkları
- Zorunlu trafik sigortası: Scooter sürücüsü kusurlu olsa bile üçüncü şahısların maddi-bedeni zararları sigorta tarafından karşılanacak.
- Plaka uygulaması: Sigorta poliçesinin plaka numarasına bağlanabilmesi için Avrupa’daki örneklere benzer plakalandırma sistemi gündeme gelecek.
- Hız ve kullanım kuralları: 25 km/s azami hız, 50 km/s üstü seyir hızına sahip yollarda kullanmama, iki kişi binmeme, kaldırımda sürmeme ve ters yönde gitmeme yasakları korunuyor.
Kimleri Kapsıyor?
Elektrikli Scooter Derneği Başkanı Cihan Özkan, düzenlemenin sadece kiralama şirketlerini değil, şahsi scooter sahiplerini de kapsayacağını belirterek “Mevcut durumda sigorta şirketleri, kanuni dayanak olmadığından scooter sigortası yapmıyordu. Yeni yasa ile bu zorunluluk doğuyor ve poliçe kesmekten kaçamayacaklar” dedi.
Neden Zorunlu Sigorta?
Kaza masrafları cep yakıyordu
Kusurlu scooter sürücülerinin hem kendi araçlarının hem de karşı tarafın hasarını cebinden ödemek zorunda kaldığını vurgulayan Özkan, “Genç kullanıcılar küçük hatalarda dahi yüksek bedellerle karşılaşıyordu. Yeni model, otomobil trafik sigortasında olduğu gibi teminat sağlayacak” diye konuştu.
Örnek Senaryo
Bir scooter ile otomobil çarpıştığında kusur scooter sürücüsünde ise:
- Bugün: Tüm onarım giderleri kullanıcıya ait.
- Yasa sonrası: Karşı tarafın ve scooter’ın zararını sigorta şirketi ödüyor; sürücünün poliçesi hasarsızlık kademesine göre prim farkı yansıtıyor.
Plaka Sistemi Kapıda
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yetkilileri, sigorta poliçeleriyle sahada denetimi kolaylaştırmak amacıyla plaka takma zorunluluğu üzerinde çalışıyor. Böylece ihlal tespitinde EDS ve mobil uygulamalarla plaka üzerinden ceza ve hasar takibi yapılabilecek.
Süreç Nasıl İşleyecek?
- Yasa Kabulü (Haziran 2025 öngörüsü)
- İkincil Mevzuat & Tarife Tebliği (3 ay)
- Sigorta Poliçelerinin Düzenlenmesi (6 ay geçiş süresi)
- Cezai Uygulama Başlangıcı (2026 başı)
Sigorta primlerinin, motorlu bisiklet tarzı “50 cc altı” segmentteki fiyatlara yakın konumlanması; yaş, bölge ve kullanım yoğunluğuna göre farklılaşması bekleniyor.
Sektörün Görüşü
Elektrikli scooter paylaşım firmaları, uygulamanın kullanıcı güvenliğini artıracağını, ancak plaka ve sigorta maliyetlerinin kısa vadede fiyatlara yansıyabileceğini savunuyor. Türkiye Sigorta Birliği ise prim hesaplaması için “kaza sıklığı, yaralanma oranı ve araç bedeli” verilerini topluyor.
Uluslararası Örnekler
- Almanya: 2019’dan bu yana e-scooterlar, 20 km/s hız sınırı ve plakalı “Kfz-Haftpflichtversicherung” poliçesiyle trafiğe çıkıyor.
- Fransa: Elektrikli scooterlar motorlu kişisel ulaşım aracı (EDPM) statüsünde; sorumluluk sigortası zorunlu, belediye bazlı plaka yok.
Maddi hasar, bedeni zarar ve üçüncü kişilere vereceğiniz zararlar belirlenen teminat limitleri dâhilinde ödenecek.
Zorunlu sigortası olmayan sürücüler için Güvence Hesabı modelinin devreye alınması planlanıyor.
Bakanlık, e-Devlet üzerinden başvuru ve e-ruhsat entegrasyonu üzerinde çalışıyor; fiziki plaka belediyelerin yetkili birimleri tarafından verilecek.
Bakanlık, e-Devlet üzerinden başvuru ve e-ruhsat entegrasyonu üzerinde çalışıyor; fiziki plaka belediyelerin yetkili birimleri tarafından verilecek.
TBMM Genel Kurulu’ndan geçmesi beklenen değişiklik, Türkiye’de hızla yaygınlaşan elektrikli scooter ekosistemini “kanıta dayalı sigorta” ve “plaka tabanlı denetim” çerçevesine taşıyacak. Yüksek kaza faturalarının kullanıcılar üzerinde yarattığı ekonomik riski azaltan model, sürdürülebilir mikromobilite vizyonuna da hukuki dayanak sağlayacak.
