Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren doğum izni düzenlemesinde kritik adımlar atılıyor. Hükümet, “aile yılı” programı kapsamında hazırlanan kapsamlı taslakla doğum iznini hem süresel olarak uzatmayı hem de izin haklarını anne-babalar arasında devredilebilir hale getirmeyi hedefliyor. İşçi ve memur arasındaki hak farklarını kaldıracak bu düzenleme, aile politikalarında köklü bir dönüşümün habercisi olarak görülüyor.
Doğum İzni 20 veya 24 Haftaya Çıkacak
Mevcut uygulamada doğum izni süresi 16 hafta ile sınırlı. Ancak hükümetin taslak çalışmasında doğum izninin 20 veya 24 haftaya çıkarılması üzerinde duruluyor. Yetkililer, “Bu değişiklikle hem annenin hem de bebeğin sağlıklı gelişimi desteklenecek. Süre uzadıkça aileler iş ve özel hayatı daha rahat dengeleyebilecek” açıklamasını yaptı.
Ebeveyn Kavramıyla Babalara Devredilebilir İzin
Taslakta dikkat çeken bir diğer madde ise izin hakkının “anne” yerine “ebeveyn” kavramıyla tanımlanması. Bu düzenleme ile doğum öncesi veya sonrası iznin baba tarafından da kullanılabilmesi mümkün olacak. Doktor onayıyla doğum öncesinden sonrasına aktarılabilecek izin, talep edilirse tamamen babaya devredilebilecek. Mevcut sistemde babalara doğum sonrası yalnızca 5 gün izin verilirken, taslak ile bu süre 10 güne çıkarılıyor.
İşçi ve Memur Hakları Eşitleniyor
Türkiye’de doğum izni ve süt izni uygulamalarında işçi-memur ayrımı bulunuyor. İşçi anneler, bebek bir yaşına gelene kadar günlük 1,5 saat süt izni kullanabiliyor. Memur annelerde ise ilk 6 ayda 3 saat, sonraki 6 ayda 1,5 saat süt izni uygulanıyor. Yeni taslak ile işçi annelerin de memur annelerle aynı haklara sahip olması hedefleniyor.
Ücretsiz İzin Süresinde Eşitleme
Taslak çalışmada ücretsiz izin sürelerinde de eşitleme yapılması öngörülüyor. Mevcut durumda işçiler en fazla 6 ay ücretsiz izin alabilirken, memurlar 2 yıla kadar ücretsiz izin hakkına sahip. Yeni düzenleme ile işçilerin de memurlar gibi 2 yıla kadar ücretsiz izin kullanabilmesi mümkün olacak. Uzmanlar, “Bu adım Türkiye’de aile odaklı çalışma politikalarının güçlenmesi açısından kritik bir dönemeç” değerlendirmesinde bulundu.
Hükümetin Hedefi: Kadın ve Erkeği Eşit Haklarla Güçlendirmek
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü taslak çalışmada, aile yapısının modernizasyonu ve anne-baba rollerinin yeniden tanımlanması ön plana çıkıyor. Yetkililer, işçi ve memur ayrımını kaldırarak tüm çalışanlara eşit haklar sunmayı amaçladıklarını belirtiyor.
Kapsamlı Düzenleme İş Hayatını Da Etkileyecek
Sosyal politikalar uzmanları, bu düzenlemenin yalnızca aileleri değil, iş dünyasını da doğrudan etkileyeceğine dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, izin sürelerinin uzatılması ve babalara devredilebilir hak tanınması işverenlerin iş planlamasını yeniden gözden geçirmesini gerektirecek.
Türkiye’de Aile ve Çalışma Hayatında Dönüşüm Kapıda
Mevzuatın yasalaşmasıyla Türkiye, doğum izni ve aile politikalarında öncü bir adım atmış olacak. Babaların da aktif katılımıyla ebeveynlik yeniden tanımlanacak, işçi-memur hak eşitsizliği sona erecek. Ücretsiz izin sürelerindeki eşitleme ise çalışanların uzun vadeli planlamalarını kolaylaştıracak.
Türkiye’de doğum izni ve aile haklarıyla ilgili bu kapsamlı değişiklik, hem toplumsal cinsiyet eşitliği hem de iş hayatında esneklik açısından tarihi bir adım olarak değerlendiriliyor.
Simge Eczanesi 
